Volkspark Humboldthain

Het is een mooi en rustig park, Volkspark Humboldthain. Tussen de S-bahn ring en het drukke Mitte ligt een groene oase ingeklemd, met brede lanen en glooiende heuvels. Volkspark Humboldthain is een bijzonder park, misschien wel meer een grote tuin, niet in de laatste plaats door het prachtige ontwerp en de opzet van het park. Maar ook door de enorme flaktorens (speciaal voor luchtafweergeschut) die er zijn gebouwd door de Nazi’s, ter verdediging van het centrum van Berlijn in de Tweede Wereldoorlog. In deze blog een fotoserie van het park en de flaktorens, die vandaag de dag dienen als prachtig uitkijkpunt over het noorden en westen van Berlijn.

Ter ere van de beroemde wetenschapper en wereldreiziger Alexander von Humboldt (Broer van de stichter van de Humboldt universiteit) werd niet lang nadat Von Humboldt overleed, in 1869 begonnen met de bouw van het 29 hectare grote park aan de rand van Mitte in Berlijn. Het ontwerp kwam van Gustav Meyer, die ook verantwoordelijk de ontwerpen voor de Volksparken Friedrichshain en Treptower Park tekende. Omdat Berlijn destijds erg hard groeide, was er behoefte aan meer groene ruimte, waar de mensen konden wandelen, ontspannen en genieten van de buitenlucht.

Omdat Von Humboldt een natuurwetenschapper was met een grote fascinatie voor alle planten en dieren, was er geen mooiere manier om hem een eer te bewijzen dan met een prachtig ruim opgezet park. Het was in 1876 klaar en bevatte naast de brede lanen ook ligweides en verschillende speelmogelijkheden voor kinderen. Ook werden er een rozentuin, een watertuin, een uitzichtplatform en een openbaar zwembad aangelegd.

 

Na het interbellum veranderde alles in Berlijn. Hitler was volop bezig met zijn oorlog en ging er vanuit dat Berlijn vroeg of laat aangevallen zou worden. Daarom gaf hij opdracht om een grote schutzbunker met luchtafweertorens te bouwen. Er kwamen er drie, eentje bij bahnhof Zoo, eentje in Volkspark Friedrichshain en eentje in Volkspark Humboldthain. In oktober 1941 werd door dwangarbeiders begonnen met de bouw van een grote betonnen schuilbunker, met daarbovenop twee torens. Daarop kwamen een luchtafweerkanon te staan, de zogeheten FLAK (Flugzeugabwehrkanone). Dit zware geschut moest vijandelijke vliegtuigen zoals jagers en bommenwerpers uit de lucht schieten en hier hielden de torens dan ook hun naam aan over.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog konden zo’n 20.000 mensen in de bunker schuilen. Ook werden er veel goederen opgeslagen. Na de oorlog was de bunker zwaar beschadigd en in 1948 werd besloten om deze op te blazen. Omdat echter aan de noordkant van de bunker de Ringbahn loopt en deze niet beschadigd mocht raken, werd maar een deel van de bunker opgeblazen en vervolgens met het puin uit de kapotgeschoten stad bedekt. Overigens was het opblazen niet altijd even makkelijk, de muren van de bunker zijn op sommige plekken meer dan 3 meter dik! Hierdoor was het geheel afbreken van het gebouw een grote opgave waardoor besloten werd om het noordelijke deel te laten staan. De berg die ontstond in het park kreeg de naam Humboldthöhe en overgroeide met bomen. In de jaren na de oorlog werd het park gerestaureerd en in ere hersteld. De flakturm die nog zichtbaar is functioneert sindsdien als een uitkijktoren over het noorden en westen van Berlijn.

Je kunt ook in de oude bunkers zelf een kijkje nemen, hiervoor boek je een tour bij Berliner Unterwelten. Bergschoenen/kisten en een zaklamp zijn verplicht en het is verstandig om je goed te kleden, in de bunker is het een constante 10ºC, da’s natuurlijk vrij koud.

Uitzicht in de richting van Charité, Hauptbahnhof. Rechts aan de horizon zie je de wolkenkrabbers bij Bahnhof Zoo/Kurfürstendamm. Het park is vandaag de dag nog steeds geliefd bij de omwonenden, waardoor het met name in de zomer druk is. Maar ook in de winter kun je geweldig sleeën in het park.
Het uitkijkplatform op de flaktorens is toegankelijk via een wandelpad op de berg, aan de noordkant van het park. Het is een hele klim maar het uitzicht maakt het zeker de moeite waard. Je kunt kijken van Prenzlauer Berg tot over Pankow, Tegel, Wedding, Reinickendorf, richting Spandau, Moabit, Charlottenburg en Tiergarten. Ga er zeker een keer heen met helder zonnig weer of met zonsondergang, die zijn hier fenomenaal. Biertje en wat knabbels mee en je hebt een gegarandeerd prettig middag.