Het is een van de mooiste parken in Berlijn, met een boeiende geschiedenis. Het Volkspark Friedrichshain is gebouwd als het eerste openbare park in Berlijn en beslaat ruim 52 hectare. Het is daarmee het tweede grootste park – na Tiergarten – van Berlijn. Opvallend zijn de twee grote bergen in het park, die een belangrijk onderdeel vormen van de Berlijnse geschiedenis. Vandaag de dag is het nog steeds een veelbezocht park, waar je het gevoel krijgt dat je helemaal niet midden in de stad bent. Een genot!
Het Volkspark Friedrichshain is bij mij een grote favoriet. Het park werd aangelegd in 1846 als het eerste openbare park in Berlijn, bedoeld om de dichtbevolkte wijk Friedrichshain wat groen en ruimte te bieden. Het ziekenhuis Krankenhaus im Friedrichshain werd er echter rond 1870 in het park aangelegd, waarna dat verloren grondstuk gecompenseerd werd met een extra stuk park aan de noordkant. Begin 1913 werd het laatste en meest bijzondere stuk park aangelegd, namelijk de Märchenbrunnen. Dit is grote vijver met vele fonteinen, met prachtige beelden uit de sprookjes van de gebroeders Grimm. Tot aan 1940 bleef het park onveranderd en in haar bijzondere staat.
Volkspark Friedrichshain in en na Tweede wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog deed het park bepaald geen goed. Bijna alle bomen werden gerooid, vernietigd door bombardementen of gebruikt als brandhout. Zo werd het bijna honderd jaar oude park bijna volledig verwoest. Er werden twee gigantische flaktorens gebouwd, met bunkers eronder. De flaktorens bleven staan tot 1946, tot de Sovjets probeerden om de torens en onderliggende bunkers op te blazen. Dit lukte alleen niet goed genoeg, waardoor ze besloten om de ruines te vullen met puin van huizen en gebouwen uit de omgeving. In totaal werd er zo’n 2,1 miljoen kubieke meter puin op gestort. Zo werden twee bergen gevormd, die met aarde werden toegedekt. Deze bergen worden ook wel “Trümmerberge” genoemd, vrijvertaald: puinbergen. De officiele namen voor deze bergen zijn echter Grosser Bunkerberg en Kleine Bunkerberg, de grote berg heeft van de Berlijners de bijnaam ‘Mont Klamott’ gekregen. Ze zijn niet heel hoog, 78 en 48 meter, maar toch significant genoeg om een typerend te zijn voor uiterlijk van het park.
Landschapsarchitect Reinhold Lingner werd in de jaren ’50 gevraagd om met een goed idee te komen, om deze bergen een mooi uiterlijk te geven, omdat het puin Berlijn niet uit vervoerd kon worden. Zo ontwierp hij ook voor het Volkspark Friedrichshain een plan, waardoor de Trümmerberge nu mooie wandelpaden en trappen hebben gekregen, die naar de top van de bergen slingeren. Dit heeft het park een nieuw, maar prachtig uiterlijk gegeven. In het najaar zie je vanaf de Grosser Bunkerberg tussen de bomen door de skyline van Berlijn, de aanwijzigen hiervoor zijn op de rand van het uitkijkpunt aangebracht. En als je op deze bergen heel goed kijkt tussen de boomwortels, kom je her en der ook nog ijzer- en betonresten tegen van de oude flaktorens, die door de jaren heen bloot zijn komen te liggen.
Nadat de DDR werd opgericht in 1949, werd het Volkspark ook veelvuldig gebruikt voor sporten. Sport stond in een gigantisch hoog aanzien in de DDR en was een manier voor het communistische land om zich ook op het internationale toneel te laten zien. Zo werd er een gigantisch zwembed met een 50 meter wedstrijdbad gebouwd, waar kampioenschappen werden georganiseerd. Het werd nauwelijks onderhouden en was na de val van de muur niet meer te redden. In 1999 werd het weer afgebroken, alleen de pilaren van de westelijke ingang staan nog in het park. Er was na de Wende wel meer herstel nodig om het park op te kalefateren, en daarom werd er tussen 1995 en 2004 grondig gerenoveerd.
Halfpipe, freiluftkino en Schoenbrunn
Vandaag de dag is het park in een prachtige staat, helemaal ingericht op het buitenleven zoals dat in Berlijn zo hoort. Je kunt er heerlijk wandelen maar ook sporten. Er is basketbal- en voetbalveld, een halfpipe, een klimwand, je kunt er beachvolleyballen, en er is zelfs een skate- en hardlooptrail in het park uitgezet. Op mooie zomeravonden kun je in de buitenlucht films kijken bij de Freiluftkino, en aansluitend (of ervoor) lekker barbecuen op de ‘grillplatz’ in het park. Nog steeds staan er her en der door het park monumenten en bijzondere gebouwen, in totaal zo’n 15 stuks. De meesten hiervan stammen uit de DDR-tijd, maar er is ook een beeld van Koning Friedrich II teruggezet. Wandel door de mooie Japanse rotstuin, langs het meertje, en geniet van Kaffee und Kuchen bij Restaurant Schoenbrunn.
Zelf geniet ik altijd enorm van het Volkspark Friedrichshain. Met mooi weer kun je er zo lekker wandelen, en zijn er veel vrolijke mensen op de been, waardoor er een heerlijke ontspannen sfeer hangt. Ook in de zomer is het er geweldig leuk. Vaak tot laat is het gezellig op het barbecueveld, waar mensen vanuit de hele stad naar toe komen om met vrienden te ‘grillen‘. Hele tafels met lounge stoelen en natuurlijk koelboxen en barbecues worden meegesleept naar het park, de feestjes daar duren soms tot diep in de nacht.
Maar in de herfst is het park éxtra mooi en dan kom ik er ook het liefst. De prachtige kleuren, het waanzinnige licht dat door de bomen komt, de rust en ruimte in het park, die je het gevoel geven dat je helemaal niet midden in een grote metropool bent. Ik kan daar onwijs van genieten! Het is een van de redenen dat ik zo graag in Berlijn woon en dat het zo prettig is om in zo’n grote stad te wonen. Ik kan dan ook van harte aanraden om het park eens te bezoeken, als je graag geniet van de natuur, of wil ervaren wat Berlijners met mooi weer graag gaan doen.
Volkspark Friedrichshain
Adres: Am Friedrichshain 1, Friedrichshain
OV: Tram M4 vanaf Alexanderplatz: halte Am Friedrichshain, of M10: halte Paul Heyse Strasse.
Het park is het gehele jaar geopend en uiteraard gratis.
