Twee jaar in Berlijn – een terugblik

Wat vliegt de tijd toch. En als je erover na gaat denken, gaat het misschien nog wel harder. Vandaag wonen we alweer twee jaar in Berlijn. Twee jaar is het geleden, dat we Berlijn binnen kwamen rijden. Niet voor vakantie of een korte stedentrip, maar om écht in Berlijn te wonen, werken en van de stad te genieten. Het waren twee hele bijzondere, niet altijd even makkelijke jaren. Soms voelt het zelfs als vijf jaar, zoveel is er gebeurd. Maar ik ben nog elke dag blij dat we hier wonen en dat ik samen met Kees deze mooie stad mag ontdekken.

Het was midden tijdens een hittegolf, net als nu twee jaar later. Alles wat we hadden stond in dozen in de woonkamer, maar veel was het niet meer. De meeste meubels hadden we verkocht, veel bezittingen weggedaan, oude meuk – die je soms toch jaren meesleept, en waarvoor? – weggedaan. Afscheid genomen van vrienden, kennissen en familie. Mijn ouders deden ons uitgeleide met een diner bij Kumpulan, een van de beste indo-restaurants van Nederland. Alsof ze wilden zeggen: “Weet wat je doet als je verhuist naar een land waar ze geen saté of nasi goreng kennen!” Het was goed zo. Alles hadden we afgesloten, de lei was schoon en ik kon niet wachten om aan ons nieuwe leven in Berlijn te beginnen.

Dus op 1 Juli 2013 reden we de grens over. Ik zwaaide naar dat gekke bordje op de grens (“Bondsrepubliek Duitsland!”), terwijl Kees het gaspedaal van onze Golf dieper indrukte. Met 180 kilometer per uur naar Berlijn. In mijn tas zaten de papieren van de gemeente Arnhem, die bewezen dat we uitgeschreven waren in Nederland. Ruim 20 euro per persoon moesten we voor dat simpele papiertje betalen! Ik was er boos om, weet ik nog. Waarom moest ik geld betalen om ergens anders in Europa te mogen wonen? Nu waren we nergens meer ingeschreven en hoorden we op dat moment dus bureaucratisch nergens meer thuis, tot we ons weer ergens inschreven. Een apart gevoel van vrijheid dat ik niet helemaal kan beschrijven, maar oh wat voelde het goed.

Een paar dagen later meldden we ons aan bij het Burgeramt Friedrichshain, in krakkemikkig Duits uiteraard. Met een grote stempel van een Berlijnse beer werd onze Anmeldebestätigung officieel gemaakt. Nu waren we echte Berlijners! We maakten het huis in orde, reden nog een keer heen en weer naar Nederland om de katten in Arnhem op te halen en toen waren we echt over. Daar zit je dan, midden in een Berlijns appartementje, met al je spullen! We voelden ons de koning te rijk. Wandelen naar Alexanderplatz, genieten van het mooie weer, de andere cultuur en gewoonten.  Via de Facebookgroep Nederlanders in Berlijn leerden we al snel wat leuke mensen kennen, waar we vandaag de dag nog mee optrekken.

Wat is er dan veel gebeurd in twee jaar tijd. We hebben beide snoeihard gewerkt, zijn nogmaals verhuisd naar het idyllische groene noorden van Berlijn, waren allebei korte tijd werkloos en maakten alle seizoenen twee keer mee. We kregen te maken met iets belachelijks als de ZDF Beitrag (collectieve belasting/betaling voor alle Duitse media) en het Arbeitsamt, maar we genoten ook met volle teugen van de ruimte in de groene stad. Ik schreef al eerder van welke 7 Berlijnse dingen ik heel erg gelukkig word en dit heeft zich tot op de dag niet veranderd.

Elke dag voel ik me meer en meer thuis. Niet alleen in Berlijn maar ook in Duitsland. Dit land loopt op veel dingen misschien wat achter bij andere landen, maar de gemoedelijkheid van de mensen en de zorg waarmee met je privegegevens om wordt gegaan, is bijzonder prettig. “Mis je Nederland dan niet?” Ik hoor die vraag vaak. Of zelfs: “Dus jullie komen niet meer terug?” Nee en nee. Van Nederland mis ik hooguit de zee op Texel en een kroket met mosterd. Bij Albert Heijn haal ik graag de basisgerechten om Indisch te kunnen koken (mijn ouders hadden gelijk, je gaat een lekkere bak nasi goreng echt missen hoor) en af en toe eens suikerbrood, Friese nagelkaas en een fles cassis. Maar dan heb je het belangrijkste eigenlijk wel gehad.

Helaas zijn er van Nederland vooral veel dingen die ik niet mis. Zoals dat het land zo vreselijk duur is. En zo overvol. En de gigantische controle van jou als persoon en je gegevens. Iets waar ik me pas echt bewust van werd, toen het er na de verhuizing ineens niet meer was. Want in Berlijn wil niemand dat z’n pinbetalingen worden geregistreerd en dus gaat alles met cash. Ik heb een papieren OV kaart, zonder naam of pasfoto erop, en inchecken hoeft gelukkig ook niet. Duitsland heeft een nare erfenis met staatscontroles vanwege de Stasi (en de Gestapo), maar juist daardoor is het leven vandaag de dag een stuk vrijer. Ik kan gerust in het park zitten met een biertje, zonder dat er een boze parkwachter direct met een bonnenboekje begint te zwaaien, of in m’n nakie in een meer springen zonder dat mensen daar iets van zeggen. Door onze verhuizing naar Berlijn is ons leven niet alleen een stuk vrijer maar ook relaxter geworden. En natuurlijk zijn er ook mindere dingen. Zoals lagere lonen, een totaal ander arbeidsethos (dan ben ik toch wel heel Nederlands hoor!) en behoorlijk wat bureaucratie (op papier, met stempels). De winters zijn hier gruwelijk lang, donker en deprimerend en zo af en toe wenste ik dat er wat minder armoede op straat te zien was. Berlijn heeft duidelijk haar minder vrolijke kanten en ook dat merk je na twee jaar wonen in de stad wel. Maar misschien is dat juist goed. Het paradijs bestaat immers niet en ook Berlijn is tenslotte niet perfect.

Het waren twee fantastische jaren en ik hoop dat er nog vele bij komen. Kees en ik knuffelden elkaar vanochtend, blij met ons “jubileum”. Hij mompelde: “Ik ben zo blij dat we hier wonen.” Beter kan ik het ook niet samenvatten. We zijn vrijwel elke dag blij om hier te wonen, gelukkig en zonder heimwee. Ik knijp af en toe even in m’n arm als ik de Fernsehturm zie glinsteren in de zon, of als ik midden op een verlaten Strasse des 17 Juni sta, maar het is echt zo. Vanavond vieren we ons tweejarig jubileum met een bescheiden diner bij een van onze lievelingsplekken van de stad: Pratergarten. Daar proosten op ons fijne leven samen en nog vele jaren in Berlijn.