stasi

In de aanloop naar 30 jaar Mauerfall, verschijnen tussen 28 oktober en 10 november dagelijks nieuwe verhalen online. Onno van Schaick vertelt het vijfde verhaal. Hij ging met school in 1984 op werkweek naar Berlijn en bracht een bezoekje aan Oost-Berlijn. Hij kwam er echter met gemengde gevoelens weer vandaan.

In de aanloop naar 30 jaar Mauerfall, verschijnen tussen 28 oktober en 10 november dagelijks nieuwe verhalen online. Het alweer derde muurverhaal wordt verteld door Elsbeth de Jager. Als au pair woonde ze in de jaren ’80 in West-Berlijn en kwam ze ook geregeld in Oost-Berlijn. Ze deelt haar ervaringen en een aantal prachtige foto’s met ons!

Wellicht heb je al gelezen over het enorme archief dat de Stasi tussen 1955 en 1990 bijhield over de burgers van de DDR. Sinds een tijdje is in het gebouw waar ooit het archief was opgeslagen (Haus 7) nu ook een permanente tentoonstelling over het Stasi-archief geopend. “Einblick ins Geheime” laat precies zien hoe het archief was opgebouwd en wat de Stasi er allemaal mee kon doen. Ideaal voor mensen die niet mee kunnen met een rondleiding of liever op eigen houtje de boel ontdekken. Ook perfect te combineren met een bezoekje aan het boeiende Stasimuseum!

De Oost-Duitse geheime dienst zag alles, hoorde alles én wist alles. En alles wat ze wisten, werd opgeslagen in miljoenen dossiers, die samen het beruchte Stasi-archief vormde. Na de Wende nam de burgerrechtenbeweging het archief over en kregen zij de ingewikkelde taak om orde te scheppen in alle dossiers én de vele versnipperde documenten. Het archief is één dag per maand geopend voor het publiek.

Het kost geen enkele moeite om je voor te stellen dat in de grijze en grauwe Normannenstrasse in Berlijn-Lichtenberg ooit het hoofdkwartier van het Oost-Duitse ministerie voor Staatsveiligheid zat. Toch zit het zodanig verstopt dat je exact moet weten waar je moet zijn, wil je het niet volledig over het hoofd zien. Tegenwoordig zit in Haus 1 het Stasimuseum. Het museum vertelt hoe de Stasi ontstond, hoe ze werkten en hoe ze de Oost-Duitse bevolking terroriseerden. Ook kun je er de oude werkkamer van Stasibaas Erich Mielke en vele andere bijzondere voorwerpen bekijken. Een blog over een boeiend museum, dat je alles leert over de voormalige geheime dienst van de DDR.

Iedereen die interesse heeft in de Duitse Democratische Republiek, is ongewijfeld bekend met de heftige aspecten van deze bizarre staat. Maar er is minder bekend over het dagelijkse leven in de DDR. Hoe zag dat eruit? Wat voor invloed had het Oost-Duitse regime op werk, onderwijs en wat er aan producten in de supermarkt te koop was? En wat deden Oost-Duiters voor hun ontspanning? In de prachtige (gratis!) tentoonstelling Alltag in der DDR in de Kulturbrauerei in Berlijn, kun je dat allemaal van dichtbij bekijken. Aan de hand van honderden spullen van vroeger, is een duidelijk beeld van het dagelijks leven in een communistische dictatuur gecreëerd. In deze blog lees je over mijn bezoek aan de tentoonstelling Alltag in der DDR.

Midden in een woonwijk in voormalig Oost-Berlijn, was een groot gebied hermetisch afgesloten voor nieuwsgierige blikken. De Stasigevangenis in Berlijn Hohenschönhausen was een van de zwaarst bewaakte gebouwen in Berlijn en niet voor niets. Bijna veertig jaar lang werden hier duizenden politieke gevangenen opgesloten, urenlang verhoord en zowel lichamelijk als geestelijk gemarteld. Sinds 1994 is de Stasigevangenis zowel een monument voor slachtoffers van de communistische onderdrukking in Duitsland, als een museum en documentatiecentrum. Ik bezocht de gevangenis een tijdje geleden en was erg onder de indruk van de heftige verhalen over de methodes, die de Stasi gebruikte om mensen te laten praten, of onder druk te zetten.