DDR

Het kost geen enkele moeite om je voor te stellen dat in de grijze en grauwe Normannenstrasse in Berlijn-Lichtenberg ooit het hoofdkwartier van het Oost-Duitse ministerie voor Staatsveiligheid zat. Toch zit het zodanig verstopt dat je exact moet weten waar je moet zijn, wil je het niet volledig over het hoofd zien. Tegenwoordig zit in Haus 1 het Stasimuseum. Het museum vertelt hoe de Stasi ontstond, hoe ze werkten en hoe ze de Oost-Duitse bevolking terroriseerden. Ook kun je er de oude werkkamer van Stasibaas Erich Mielke en vele andere bijzondere voorwerpen bekijken. Een blog over een boeiend museum, dat je alles leert over de voormalige geheime dienst van de DDR.

In een onooglijk hoekje van de Oost-Berlijnse wijk Lichtenberg, ligt een bijzondere begraafplaats met een rood randje. De begraafplaats ‘zentralfriedhof Friedrichsfelde’ was opgericht voor de armere bevolking van Berlijn maar werd al snel een erebegraafplaats voor socialisten en communisten. Beroemde revolutionairen zoals Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht en Ernst Thälmann hebben hier eregraven op een speciaal opgericht herdenkingsmonument, waar ook talloze politici uit de DDR begraven liggen. Al deze grafstenen vertellen samen een bijzonder verhaal over het socialisme en communisme in Berlijn, dat zo bepalend was voor Duitsland in de 20e eeuw.

De East Side Gallery in Berlijn is een beroemd deel van de Berlijnse muur en misschien wel een van de meest beroemde symbolen voor de vrede. Het 1,3 kilometer lange stuk muur is volledig beschilderd met kunstwerken van allerlei kunstenaars van over de hele wereld. Het monument werd in 1990 opgericht als ode aan de vrede maar ook als herinnering aan de gruwelheden die de Duits/Duitse deling veroorzaakte. In dit artikel meer over dit bijzondere stukje muur en waarom het veel meer is dan slechts een paar schilderijen op oud beton.

Stel, je museum bestaat tien jaar. En het ligt deels ondergronds. Hoe blijf je dan vernieuwend? Nou, gewoon, door oude delen te sluiten, grondig te verbouwen en een gloednieuw gedeelte te openen. Het DDR museum heeft precies dat gedaan en heeft onlangs een gloednieuwe tentoonstelling in de stijl van een woning uit de DDR geopend. Het is een authentieke plattenbauwoning uit de WBS 70 serie, de meest gebouwde plattenbauflat. Ik mocht vlak voor de opening een kijkje nemen en kan je nu al zeggen: het is supergaaf geworden! Kijk maar mee!

Het DDR Museum in Berlijn is een van de bekendste en meest geliefde musea van Berlijn. Het museum vertelt je alles over de DDR in een notendop, en laat je een beetje kennismaken met het leven aan de andere kant van het ijzeren gordijn. Trek her en der lades, deuren en kleppen open om te kijken wat er in zit, luister mee met een verhoor van de Stasi en verbaas je over de punk-, FKK-, en SEDculturen uit het voormalige Oost-Duitsland. Tijd voor een blog over het DDR Museum!

In het noorden van Berlijn, in de groene wijk Pankow, ligt een bijzonder Sovjet monument verscholen in de bossen: het ‘Sowjetisches Ehrenmal Schönholzer Heide’, ook wel het Sovjetmonument in Berlijn Pankow genoemd. Tijdens de slag om Berlijn in April en Mei 1945, kwamen ruim 80.000 Sovjetsoldaten om het leven. Stalin had opdracht gegeven om de doden met veel eer, maar ook pracht en praal te begraven. Daardoor bekend geworden zijn het grote bombastische monument in Treptow, en het centraal gelegen Sovjetmonument in Berlijn Mitte. De oorlogsbegraafplaats in Pankow is veel minder bekend bij het grote publiek, terwijl het minstens zo’n interessante en bijzondere plek is om te zien. In deze blog vertel ik je meer over het bijzondere Sovjetmonument in Berlijn Pankow.

Iedereen die interesse heeft in de Duitse Democratische Republiek, is ongewijfeld bekend met de heftige aspecten van deze bizarre staat. Maar er is minder bekend over het dagelijkse leven in de DDR. Hoe zag dat eruit? Wat voor invloed had het Oost-Duitse regime op werk, onderwijs en wat er aan producten in de supermarkt te koop was? En wat deden Oost-Duiters voor hun ontspanning? In de prachtige (gratis!) tentoonstelling Alltag in der DDR in de Kulturbrauerei in Berlijn, kun je dat allemaal van dichtbij bekijken. Aan de hand van honderden spullen van vroeger, is een duidelijk beeld van het dagelijks leven in een communistische dictatuur gecreëerd. In deze blog lees je over mijn bezoek aan de tentoonstelling Alltag in der DDR.

Midden in een woonwijk in voormalig Oost-Berlijn, was een groot gebied hermetisch afgesloten voor nieuwsgierige blikken. De Stasigevangenis in Berlijn Hohenschönhausen was een van de zwaarst bewaakte gebouwen in Berlijn en niet voor niets. Bijna veertig jaar lang werden hier duizenden politieke gevangenen opgesloten, urenlang verhoord en zowel lichamelijk als geestelijk gemarteld. Sinds 1994 is de Stasigevangenis zowel een monument voor slachtoffers van de communistische onderdrukking in Duitsland, als een museum en documentatiecentrum. Ik bezocht de gevangenis een tijdje geleden en was erg onder de indruk van de heftige verhalen over de methodes, die de Stasi gebruikte om mensen te laten praten, of onder druk te zetten.

Het is een prachtig pand, dat helemaal bij de Karl Marx Allee past en me vanaf het begin af aan al mateloos fascineerde. Het Kino International in Berlijn, dé prestige bioscoop uit de DDR. Hier waren de grote glamour filmpremieres die in Oost-Berlijn gehouden werden. Hier kwamen mensen samen voor een filmavond en aansluitend drankje in cafe Moskau aan de overkant. Vandaag de dag is het Kino International nog steeds in bedrijf als bioscoop en dankzij een grondige renovatie en goed onderhoud, zelfs nog in de originele staat. Dat maakt een avondje bioscoopbezoek ineens wel heel bijzonder!