In het voorjaar van 2019 deed ik via Twitter en Instagram een oproep; iedereen die een tof verhaal heeft over de Berlijnse muur, hoe lang geleden ook, hoe kleinschalig of juist bijzonder; stuur het in! En wat een bijzondere verhalen heb ik gekregen! Waanzinnig mooie verhalen, en een paar kleinere, kortere anekdotes. Sommigen zelfs voorzien van foto’s die tevoorschijn kwamen uit reeds vergeten fotoalbums. Anderen zonder beeld maar zo treffend beschreven, dat ons brein de rest invult. Stuk voor stuk zijn ze geweldig, en allemaal het delen waard. In de aanloop naar 30 jaar Mauerfall, verschijnen tussen 28 oktober en 10 november dagelijks nieuwe verhalen online. Ons alweer twaalfde verhaal bestaat uit een tweede artikel vol met korte verhalen, bijzondere ervaringen en mooie anekdotes.
Erwin Brouwer – Net na opening van de muur ben ik samen met mijn moeder naar Berlijn gereden. De overgangen van West naar Oost-Berlijn waren beperkt, en op sommige plekken niet meer dan een opening tussen beide muurdelen, groot genoeg voor een kleine auto. Met ons rode autootje ben ik toen de patrouilleweg (postenweg/kolonnenweg, red.) langs de ‘Todesstreifen’ opgereden. Op die Streifen komen ging bij zo’n overgang prima, maar er weer vanaf was een uitdaging! Vanuit het centrum van Berlijn hebben we zo’n 25 kilometer door moeten rijden, tot een overweg waar een paard met wagen stilstond. Daar kon ik weer de weg op. Het was super bijzonder om de Muur vanuit zo’n uniek perspectief te zien. En heel veel mensen hebben óns toen op de foto gezet! Ik zal het nooit vergeten!
Puck ’t hart – Mijn vriendin woonde toen in West-Berlijn en had vrienden wonen in Oost-Berlijn. We smokkelden Big Macs in onze tas mee!
Matthijs Carolus – Ik ben zelf pas in 2016 voor het eerst in Berlijn geweest, om in 2017 meteen nog een keer te gaan. De verhalen over Berlijn tijdens de de verdeling tussen Oost en West ken ik maar al te goed van bijvoorbeeld mijn vader, oom en opa. Mijn oom (inmiddels ver in de 70) was vroeger vrachtwagenchauffeur en had regelmatig ‘vrachtjes’ die afgeleverd moesten worden in Oost-Berlijn. Mijn opa (vorig jaar overleden) ging ook regelmatig mee. Hij was niet snel onder de indruk, maar wel van Checkpoint Charlie en het feit dat de vrachtwagen werd gecontroleerd met spiegels. Hij heeft dat verhaal meerdere keren verteld en ook geeft hij aan nog nooit zo bang te zijn geweest dat ze niet meer achter de Muur vandaan kwamen. Mijn vader is ook een keer mee met mijn oom mee geweest. Jong en onbezonnen als hij was, dacht hij wel even een plasje te kunnen doen terwijl ze stonden te wachten op het lossen van de vrachten. Hij liep, onwetend, richting de muur en nog voordat hij wilde gaan plassen scheen er een enorm zoeklicht op hem. Hij was te dicht bij de muur gekomen. Mijn oom schreeuwde hem toe en hij was net op tijd weg bij de muur.
Arjen Douwes stuurde een geweldige foto in, gemaakt op schoolreisje naar Berlijn, niet lang na de val van de muur. Waarschijnlijk een foto uit voorjaar 1990. Op de foto is omgevallen Hinterlandmauer te zien.
Claudia Henderson – Ik ben geboren in 1977 en ben vanaf toen meerdere malen per jaar naar Berlijn gegaan met mijn ouders. Wij hadden familie wonen in Berlijn. Ik heb foto’s waarbij ik 10 jaar oud ben en voor de Berlijnse muur poseer en voor de Brandenburger Tor. Wij reisden met de auto naar Berlijn, mijn broer en ik moesten bij Magdeburg (dacht ik)(Claudia bedoelt Helmstedt-Marienborn-, red.) recht gaan zitten, want we moesten de grens over. O dat we 2 uur door Oost Duitsland moesten rijden om vervolgens in West Berlijn uit te komen! Dit was altijd en eeuwig zo spannend…
Agenten, militairen, Vopo’s met een geweer in de handen liepen tussen de auto’s door. We stonden in lange rijen (zoals bij de Franse tolpoorten) en mijn vader moest een visum kopen. Terwijl hij dat deed moesten wij keurig blijven zitten in de auto. Door Oost Duitsland rijden was evenwel spannend. Het was een trip van precies 2 uur. Deed je er langer over dan had je wellicht mensen meegesmokkeld en werd je hele auto onderste boven gehaald. Maar reed je er korter over, kreeg je een boete voor te snel rijden. Heel Oost Duitsland was grauw en grijs. Er was geen reclamebord te zien, niets.
Wij hebben veel langs de Berlijnse muur gewandeld vroeger. Wij zijn ook ooit eens een dagje naar Oost-Berlijn gegaan via de grensovergang Checkpoint Charlie. Ik herinner met vooral dat het grijs en grauw was, en de nare sfeer. De dag dat de muur viel, kan ik mij nog heel goed herinneren. Ik was toen 12, mijn ouders zaten te bellen met onze familie in Berlijn. We hadden tranen in de ogen en hebben de hele avond naar tv gekeken.
We gingen zo snel mogelijk na de val nog eens naar Berlijn. Wat ik mij kan herinneren is dat er voor de Brandenburger Tor marktkraampjes waren, waar je een hamer en een beitel kon huren voor een paar Mark. Wij hadden zelf een hamer en beitel mee. Mijn broer en ik hebben zitten hakken in een al ontstaan gat. Zo hebben wij thuis een flink brok steen (met graffiti) en hebben we een hoop losse stukjes.
Maanden later waren we weer in Berlijn. Als je dan in West-Berlijn langs de winkels reed, zoals de Aldi, zag je voor de winkels rijen met Ossies staan. Berlijn geeft mij altijd een bijzonder gevoel. Ben ook na die jaren voor de val van de muur er nog vaak geweest. Twee jaar geleden heb ik nog met Emma een wandeling gemaakt. Terwijl we rondliepen op Alexanderplatz kwamen er veel herinneringen terug, erg bijzonder.
Foto’s in dit artikel: Claudia Henderson (m.u.v groepsfoto van Arjen Douwes).