Onbeweeglijk in de wind, groot, massief en toch sierlijk staan de drie mensfiguren in de Spree. Ze lijken tegen elkaar aan te duwen of houden ze elkaar in balans? Werken ze elkaar tegen of vormen ze een eenheid? Het is een bijzonder kunstwerk, the Molecule Man, door Jonathan Borofsky. In 1999 werd het aan de Spree geplaatst, gefinancierd door Allianz. Het siert het prachtige uitzicht over het water richting Mitte, met de Oberbaumbrücke en de Fernsehturm in de verte.
Geinspireerd door het menselijk lichaam en de wonderbaarlijke werking van moleculen – waaruit niet alleen mensen maar eigenlijk alles is opgebouwd – kwam Borofsky op het idee om de sculpturen te maken. Uit stevig aluminium creeërde hij drie menselijke figuren die er heel stevig en sterk uitzien, maar vol met centimeters grote gaten zitten. “Ondanks het feit dat wij als mensen er heel sterk uitzien, zijn we toch gemaakt van een moleculaire structuur die zelf weer is opgebouwd uit eigenlijk niets anders dan water een lucht”. Al deze elementen komen terug in the Molecule man.
In mei 1999 werd het kunstwerk op z’n plek gezet, nadat in 1996 al was begonnen met het maken ervan. Het is ruim 30 meter hoog en weegt zo’n 45.000 kilo. Ondanks dat het gigantisch is, oogt het toch licht en transparant. Aanvankelijk dacht ik dat de mannen tegen elkaar aan duwen maar volgens de kunstenaar vormen ze samen een eenheid. Tegelijkertijd staat dit beeld symbool voor een ooit-gedeelde stad die weer één geheel is geworden en hoe vandaag de dag de Metropool Berlijn een geheel vormt met de Spree en de wijken eromheen.
Het beeld staat overigens niet alleen in Berlijn en is dus niet uniek. Ook in Council Bluffs in Iowa, Amerika, in het Yorkshire Sculpture Park in Engeland en op een aantal andere plekken zijn versies van de sculptuur te zien. Het eerste werk is al van 1978 en staat in Los Angeles. In tegenstelling tot het werk in Berlijn, bestaat deze variant uit vier mensen die aan elkaar verbonden zijn. Borofsky zegt geinspireerd te zijn door de cover van een magazine, waarop twee basketballers te zien waren die op elkaar afliepen en elkaar wilden omhelzen voor de overwinning van de wedstrijd. De cover is niet terug te vinden maar het heeft geleid tot meerdere versies van het kunstwerk. Overigens is de scultuur in Berlijn met z’n 30 meter wel de grootste Molecule Man die tot nu toe werd gemaakt.
Bekijk hier foto’s van de bouw van het kunstwerk.
Wat verder ook de betekenis van het kunstwerk mag zijn, ik vind het prachtig. Zoals het glinstert in het zonlicht en er altijd weer anders uitziet op de verschillende momenten van de dag. Ik ken de Spree niet anders dan met de Molecule man erop/in en heb het altijd al een fascinerend beeld gevonden. Daarnaast is het gewoon een heerlijke wandeling langs de Spree, vanaf de Oberbaumbrücke tot de Elsenbrücke (aan Friedrichshain-zijde) of vanaf de Elsenbrücke in Treptow tot aan de Eichenstrasse, nabij het Badesschiff. Aan de Zuidzijde van de Spree is zelfs een ijzeren steiger gebouwd, waardoor je dichter bij de sculptuur kunt komen en deze als het ware vanuit het water kunt bekijken.
Ik ben niet de enige die het een interessant kunstwerk vind, een jonge Oekraïner besloot om er op te klimmen en postte een selfie op Twitter een aantal dagen later, tot grote schok van de locale politie. Overigens is het andere werk van Borofsky minstens zo interessant: altijd gebruikt hij de menselijke figuur, die hij op een bijzondere manier in de wereld zet. Meer van zijn werk kun je hier zien.
Molecule Man
An den Treptowers 1, 12435 Berlin
OV: S-bahn Treptower Park
Dag en nacht toegankelijk.
