Welkom in weer een nieuwe maand, het is juni 2019! Natuurlijk heb ik een nieuwe editie van Berlijn in Plaatjes voor je! Het is een hele zomerse editie geworden, met mooie en dromerige plaatjes, fijne fietsroutes en héél veel Rammstein. Ook breng ik een bezoekje aan Nederland en geniet ik een paar dagen van mijn oude stad Rotterdam. Tussendoor deel ik weer fijne tips met je, dus ga er maar gauw voor zitten!
Elke deelnemer aan één van mijn rondleidingen, krijgt na de tijd nog een email. Hierin heb je de mogelijkheid om feedback te geven op de tour maar vraag ik ook om foto’s die je tijdens de rondleiding hebt gemaakt. Zo heb ik inmiddels toch al een paar leuke shots gekregen waarop ik in actie te zien ben! Deze foto ontving ik na mijn rondleiding over de Berlijnse muur door Kreuzberg. 
Friedrichshain zou Friedrichshain niet zijn, als er niet her en der boze leuzen tegen yuppie’s, toeristen en ander onwelkom volk op de muren geklad worden. In de (tegenwoordig) o-zo-keurige Mainzer Strasse ontdek ik deze tekst: “Integrier dich, du Yuppie!”. Moet ik toch een beetje om gniffelen.
Nog altijd verzamel ik plaatjes van onopgeknapte panden in Friedrichshain. Ik denk dat er aan deze serie bijna een einde komt, want er zijn nog maar zo weinig panden in Berlijn te vinden die er zo bij staan! Stuk voor stuk worden ze opgeknapt en verdwijnt de ruwe façade achter kleurrijk pleisterwerk. 
Het is juni en daarmee is ook een hittegolf de stad binnengekomen! Man, wat is het wárm. Als dit een voorbode voor de rest van de zomer is…! Ik sta te wachten op de U-bahn en voel mijn bril alweer van mijn neus glijden. Het is wel een goed moment om mijn toffe t-shirt weer eens aan te trekken! 
Warm weer = IJS! Dat ga je nog meer terug zien komen deze maand, want ik ben een enorme ijs-fanaat! En waar de meeste mensen de hots hebben voor roomijs, ben ik echt verzot op waterijs. LEKKER! Bij Paletas in de Wülischstrasse krijg je de lekkerste waterijsjes. Ze hebben zelfs eentje gemaakt met Aperol Spritz en eentje met koffie! Hmmm! Het zijn met 2,50 euro per stuk overigens geen goedkope ijsjes, maar dat maakt ze niet minder lekker!
Paletas – Eis am Stiel
Wühlischstraße 26, Friedrichshain
Met een ijsje in de hand maken we een ommetje door de wijk, over de Modersohnbrücke. Wat een fijne zomeravond! 
We lopen langs de Osthafen en zien de Allianz-tower en de Moleculemen glinsteren in het zonlicht. Wat is het toch fijn om in Berlijn te wonen!
Als je in Berlijn in de omgeving van Warschauer Strasse bent geweest, heb je de enorme stapels met vastgeplakte flyers en posters rondom lantaarnpalen vast wel eens gezien. Wist je dat er zelfs een bedrijf is dat gespecialiseerd is in het verwijderen van zulke posters?
En weer terug naar ons huis in de Boxhagener Kiez. 
Hé Bierpinsel! Het is een mooie zaterdag en we besluiten om uit het gigantische carsharing-aanbod van Berlijn een sportieve auto te kiezen en een eindje te gaan rijden. We negeren de snelwegen en rijden dus via Steglitz en Zehlendorf de stad uit. Dit bouwwerk hoort echt bij Steglitz, het is een toren in pop-art stijl van 47 meter hoog uit de jaren ’70. De naam ‘Bierpinsel’ is een typisch Berlijnse bijnaam (net als Telespargel voor de Fernsehturm), eigenlijk is dit het Turmrestaurant Steglitz. Toch een stukje minder spannend.
Hallo Brandenburg an der Havel! Dit schattige stadje trok ons al tijden en we komen er uiteindelijk op zaterdagmiddag aan. Laat dit nou een stadje zijn waar de winkels zaterdagmiddag om 14:00 uur sluiten! Dat valt dus een beetje tegen. Maar mooi is het wel, met leuke straatjes en schattige gebouwtjes en een rijke laat-middeleeuwse geschiedenis.
Zeg nou zelf, dit is toch koddig? Als je ooit graag in de buurt van Berlijn wil verblijven maar niet direct ín Berlijn, dan is Brandenburg een prima optie. Met de trein ben je zo in Berlijn maar je kunt ook genieten van de prachtige natuur en wateren rondom Brandenburg. 
Ze hebben er zelfs street art! Kent iemand deze artiest? Ook is de telefooncel omgebouwd tot mobiele bibliotheek. Wat schattig!
We maken een stadswandeling langs de oude stadsgracht en krijgen zo een goed idee van de oude vesting die de stad ooit was. 
Ook hier varen de Pontonbootjes over de Havel. Het is een heerlijke dag, we hebben het gevoel echt even op vakantie te zijn in eigen land! 
Op de achtergrond de Domkerk van Brandenburg. Een bijzondere plek, want hier richtte Koning Otto I in 948 het bisdom Brandenburg op. De oorkonde die daaraan herinnert is in de kerk te bekijken. In de 12e eeuw werd de kerk gebouwd zoals deze er nu uitziet. 
Ja, Brandenburg is leuk! Veel mooie straatjes, boeiende geschiedenis en prachtige gebouwen. Maar we komen er toch graag een andere keer terug als het er wat levendiger is, zodat we misschien nog een iets betere indruk van het stadje krijgen. 
Op de terugweg rijden we langs de voormalige grensovergang tussen de DDR en West-Berlijn, ook wel bekend als ‘Checkpoint Bravo’ of ‘Kontollpunkt Dreilinden’. Deze voormalige grensovergang ligt ten zuid-westen van Berlijn en is gewoon te bezoeken. Je rijdt er zelfs langs als je vanuit Potsdam met de auto over de snelweg Berlijn binnen rijdt. Ik was er nog nooit geweest en dus reden we er eventjes langs. Ik vind het geweldig dat de grenshuizen er nog staan! Ook lijkt het alsof de grensovergang een paar jaar geleden gewoon nog in bedrijf was, want er is nauwelijks schade of onkruid te zien. 
Wel barst het er van de zwaluwen die in het dak nesten hebben gebouwd. Het gekwetter kan ik helaas niet overbrengen via de foto, maar geloof mij maar dat het een behoorlijk lawaai was! In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zijn deze gebouwen overblijfsels van de Amerikaanse grensovergang. Omdat de Amerikanen echter de DDR niet als land erkenden, noemden ze het geen grensovergang maar Checkpoint of Kontrollpunkt. Het is een onderdeel van de vroegere AVUS en vormde het einde van de Transito-weg tussen West-Berlijn en West-Duitsland. 
De vele gebouwen zoals de wachthuisjes, een snelwegrestaurant, tankstation en douancehuis, werden allemaal door Rainer Rümmler en Hans Joachim Schröder ontwerpen. De hele zwik werd gebouwd tussen 1968 en 1972 en heeft daardoor nog die typische stijl. De gebouwen zijn officiële monumenten en worden daardoor enigzins beschermd en onderhouden. 
Hallo Kreuzberg en welkom op weer een nieuwe feestelijke editie van het Karneval der Kulturen! Dit bonte straatfeest vindt jaarlijks plaats met Pinksteren en is zeker met de optocht op pinksterzondag een hoogtepunt op de Berlijnse jaarkalender.
Ondanks dat de optocht vanaf de Hermannplatz over de Gneisenaustrasse verloopt, verandert eigenlijk heel Kreuzberg in een groot straatfeest. Je slaat de hoek om en loopt zo weer tegen een feestje aan. Gezellig! 
Zelfs de kurken mannetjes van Josef Foos zijn in feeststemming en hebben er zin in! 
Het is zomer en wij zijn in feeststemming! 
De parade is weer zoals altijd prachtig om te zien. Kleurrijk, veel muziek en prachtige kleding, echt een lust voor het oog! Wie niet stil kan blijven staan, duikt ergens een groep in en danst gewoon mee over straat. Een heerlijk feestje!
Karneval der Kulturen
Elk jaar in Berlijn Kreuzberg met pinksteren. Bekijk ook de sfeerimpressie van de editie van 2016: karneval der kulturen 2016.
De Franse street artist MTO maakte deze bijzondere schilderijen op de luiken van de Basic Sole store aan de Oranienplatz in Kreuzberg. Ik vind zijn werken zo ontzettend knap en ik ben zeker niet de enige. De werken zitten er al jaren onbeschadigd op, niemand haalt het in z’n hoofd om er met een stift of spuitbus tekeer op te gaan. Prachtig! 
En ik spot deze koddige ‘lad’ van The London Police! Hou je ook van Street Art? Ga dan een keertje mee met mijn Street Art wandeling! Dan vertel ik je er nog veel meer over!
Na alle fietsen van Lidl, Mobike en andere aanbieders, heeft nu ook Über (elektrische) fietsen in de stad neergezet. Ze worden voornamelijk door toeristen gebruikt, die ze overal en nergens weer neerplempen zonder aan mensen met een rolstoel, kinderwagen of zichtbeperking te denken. Tja, Friedrichshain blijft Friedrichshain, ook Über is hier niet echt welkom. Du Schrottgurke! 
Wij duiken weer eens een vegan restaurant in, een van onze all-time favorieten zelfs! Chay Village serveert alleen vegan Vietnamese gerechten en die zijn werkelijk heerlijk! We beginnen met een voorgerechtje, dat we delen. Het is een soort rijst-loempia gevuld met gemarineerde tofu en een overheerlijke saus. Hmmm! 
Daarna volgt mijn favoriete gerecht van Chay Village, de pittige groentecurry. Deze is oprecht pittig (een uitzondering in Berlijn) en heerlijk gevuld met aubergine, boontjes, courgette, zoete aardappel en hokkaido pompoen. Zálig en echt een must om te proberen als je eens bij Chay gaat eten!
Chay Village
Niederbarnimstrasse 10, Friedrichshain
Eisenacher Strasse 40, Schöneberg 
Een ijsje toe aan de overkant, bij Süße Sunde (zoete zonde). Ze hebben hier overheerlijk ijs en verrassende combinaties, ook vegan opties! Ik kies voor het griesmeel-ijs met rabarbersaus. Hmmm!
Süße Sunde
Niederbarnimstrasse 21, Friedrichshain
Later op de dag lijkt het voorbij met het mooie weer en barst er een gigantisch onweer los. Vanuit ons huis zitten we op de eerste rij en kunnen we het geweldige spektakel bekijken. Dit keer probeer ik met mijn iphone een foto van het onweer te maken (burst ingedrukt houden tot na de flits, dan de juiste foto selecteren!) en het lukt me weer! Toch knap wat je met een telefoon allemaal kunt doen tegenwoordig!
Over mooie weerfoto’s gesproken, dit is de zonsondergang een dag later. Wauw Juni, wat een traktaties allemaal! 
Tijdens een van de allerlaatste rondleidingen door West-Berlijn, wandelen we een zijstraat van de Bergmannstrasse in. En wat zie ik daar? Een wel héle verse plakker van Sobre! Deze Franse street artiest plakt foto-uitwerkingen van dansende mensen op muren en mikt er vervolgens confetti tegenaan. Supergave werken, die erg veel in Berlijn te zien zijn. Ik kijk iets beter naar het werk en zie dat het er écht net op zit, ook te zien aan de enorme hoeveelheid papieren confetti op de grond onder het werk. En ja hoor, ik raak de muur aan, de lijm is zelfs nog nat. Sobre is in de stad! VET! 
Na mijn rondleiding ga ik graag even ergens lunchen, zodat ik rustig even bij kan komen én een nieuw eettentje kan ontdekken. Ik kies dit keer uit praktische overwegingen voor de Kantini in Bikini en haal mijn lunch bij Chaparro. Lekkere Mexicaanse bowls, ik kies voor die met pulled chicken en zwarte bonen. Niet extreem bijzonder.
Kantini in Bikini
Budapester Strasse 22, Charlottenburg 
Een van mijn favoriete murals in Berlijn, is dit heftige beeld van Obey (Spehard Fairey) in Schöneberg. Dit werk is 15 bij 18 meter groot en laat heel duidelijk de politieke overtuiging van de maker zien. Erg bijzonder! 
Ojee, alweer bijna een bui op mijn kop! Niet erg, want het levert alweer prachtige plaatjes op! 
Met een geweldige leuke groep mensen doen we een fijne rondleiding door een heel erg heet Berlijn. De zon staat fel aan de hemel maar wat hebben we een plezier samen! Aan het eind van de rondleiding maken we een foto, gewoon om dit moment even vast te leggen. Wat heb ik toch een leuke baan!
Dit is voor fotografie eigenlijk het allerbeste weer. Een mooie zonnige dag na een avond en nacht vol stortbuien, met nog her en der wat fluffy witte wolken aan de hemel. Overal liggen gigantische waterplassen stilletjes te glinsteren in de zon. Net spiegels! 
Bijna thuis maak ik nog zo’n fijne foto bij Frankfurter Tor! 
Met vrienden gaan we op zondag brunchen in Schöneberg, en wel bij April. Een heerlijk ontbijt in het zonnetje! Hier kom ik nog eens terug!
April Restaurant
Winterfeldtstraße 56, Schöneberg
Daarna is het tijd voor ijs, bij Jones Ice cream. Deze zaak begon ooit ijs te verkopen uit een food truck en is tegenwoordig zo’n succes dat ze meerdere verkooppunten in Berlijn hebben.
Jones Ice cream
Goltzstrasse 3, Schöneberg
Halverwege de maand stappen Kees en ik op de fiets voor een fietstocht die we al eeuwen wilden ondernemen. We beginnen namelijk aan een fietstocht over de Berliner Mauerweg. We beginnen onze tocht van vijf etappes op de hoek van de Mühlenstrasse (nabij de East Side Gallery) en de Oberbaumbrücke (een voormalige grensovergang). 
Het is wellicht grijs weer, het is wel flink warm! We genieten van de route en zien in ’t begin nog veel bekende stukken. Na het verlaten van Treptow komen we in meer onbekend terrein en staan we geregeld stil bij de informatiebordjes.
Ook zien we tijdens onze tocht bordjes met overzichtskaartjes, die ons vertellen hoe de muur precies liep ten opzichte van vandaag de dag. Erg boeiend, want soms zie je nauwelijks meer waar de muur gestaan moet hebben.
Na ruim 30 kilometer sluiten we onze tocht af in het zuiden van Berlijn, in Lichtenrade. Vanaf daar reizen we met de S-bahn weer naar huis! 
Een paar dagen later is het 17 juni en wandel ik over de Karl Marx Allee langs de Rosengarten. Hier begon in 1953 een staking die leidde tot een landelijke staking in de DDR. De SED (staatspartij) liet de staking met behulp van Sovjet-tanks en soldaten bloederig neerslaan, wat leidde tot een grote vluchtelingenstroom vanuit de DDR naar West-Duitsland. Nog jaarlijks worden de mensen herdacht die in 1953 de straat op durfden te gaan en tegen onrecht protesteerden.
Bioscoop-tijd! Met enige regelmaat zijn er in de vele bioscopen van Berlijn bijzondere filmvertoningen van oudere films. En toen ik hoorde dat ‘Achtung wir kommen, und wir kriegen euch alle’ eenmalig vertoond zou worden in de Kulturbrauerei, kocht ik direct een kaartje! Deze film gaat over onder andere de band Rammstein, waarvan de leden allemaal opgroeiden in de DDR. De trailer is te bekijken via deze website.
En een dag later, dan is het eindelijk zover! Rammstein staat in Berlijn in het Olympiastadion! Jaaaa! Ik ben helemaal voorbereid en heb – na heel veel uren werken – mijn Rammstein-jack afgemaakt. Op de rug zit een zelfgeborduurde patch waar ik ontzettend trots op ben!
Ok, ik beloof dat dit geen van A tot Z verslag van het Rammstein concert in Berlijn wordt, maar MAN wat is het gaaf om een van de beste bands ooit live op zo’n locatie te mogen zien. We zitten vrij hoog en ver weg doordat het ticket-systeem tijdens de voorverkoop de hik had, maar mijn lief ziet Rammstein voor ’t eerst, dus het geeft niet. We kunnen alles goed zien en de sfeer is opperbest.
We hebben nog uren de tijd voor de show begint, dus wandelen we nog wat rond, halen we nog wat te eten en te drinken. En ik poseer met mijn tour-shirt, wat je natuurlijk alleen koopt als je daadwerkelijk bij het optreden bent geweest he mensen…
Naast het historische Olympisch Stadion, is ook nog altijd het oude zwembad in gebruik. Zo bijzonder! Ik moet hier echt een keertje een ochtendje baantjes trekken. Wat lijkt me dat heerlijk!
De show is begonnen! Na een fantastische zonsondergang tijdens het voorprogramma, wordt het langzaam donker en begint Rammstein met een donderende show. Als je deze band nog nooit live hebt gezien, doe dan je best, want ze zijn niet de jongsten meer.
Feuerrrr! Zelfs hier voelden we de hitte op ons gezicht. GAAAAAF!
Met 50.000 mensen tegelijkertijd “Engel” zingen is toch wel een van de allermooiste dingen ooit.
“Das war Rammstein, dankeschön”. Het concert in Berlijn zit erop en ik heb nog twee voor de boeg…!
Om een beetje bij te komen, besluiten we de volgende dag weer lekker op de fiets te stappen. Hop, fiets in de S-bahn (fahrradkarte kaufen!) en naar Lichtenrade, vanwaar we de route langs de Mauerweg verder volgen. Het barst weer van de bijzondere verhalen, heftige plekken en monumenten die deze route vormgeven. 
Met onze eigen kaart houden we in de gaten hoe we moeten fietsen. De mauerweg is aangegeven met bordjes, maar niet overal even duidelijk. We hebben zelf in een fietskaart geinvesteerd (tien euro bij Dussmann) en gebruiken die als back-up. Vandaag navigeert Kees ons langs de zuidelijke stadsrand van Berlijn.
We houden regelmatig stops om wat te drinken, vaak bij informatiebordjes die iets vertellen over de locatie ten tijde van de muur. We zeggen het regelmatig tegen elkaar: ‘wat bijzonder dat wij hier gewoon kunnen fietsen’. 
Onze route eindigt aan het water bij de prachtige Griebnitzsee. Voor we weer naar huis gaan, zitten we hier nog even met de voeten in het water en genieten we van de schoonheid van de natuur. Want ook dit is Berlijn!
Het was overigens niet de állerhandigste S-bahn stop, want we moeten de fietsen een trap af tillen om naar de perrons te komen. Gedoetje! Gelukkig lukt dat snel en even later zitten we in de S7 naar huis. Amper een halfuur later staan we alweer op Berlijn Ostbahnhof!
Over Ostbahnhof gesproken! Voor mij is het tijd voor het tweede concert van mijn persoonlijke Rammsteintour, en wel in Rotterdam. Vanaf Ostbahnhof stap ik in de IC naar Amsterdam. Treinreizen blijft toch mijn favoriete manier van vervoer door Europa.
Een paar uur later draai ik de sleutel om van het appartement van Tjeerd, die aan de prachtige Westersingel woont. Ik ben helemaal blij om terug te zijn in Rotterdam, want ik heb hier toch een paar jaartjes met veel plezier gewoond. Ondanks de extreme hitte, geniet ik met volle teugen van het uitzicht.
Ik besluit om een lekkere wandeling te maken door de stad en sta even versteld van hoe dichtbij elkaar alles ligt. Ik ben inmiddels ruimschoots gewend aan de afstanden in Berlijn en wandel in amper een halfuurtje van de Westersingel naar het Blaak. Is Rotterdam toch kleiner dan ik dacht…!
Ik spreek af met lieve vrienden Michella en Remco voor een hapje eten bij een oude favoriet, Bazar in de Witte de With straat. Het ziet er nog even gezellig uit als vroeger, maar het eten is helaas niet meer zo top als ik me herinnerde. Wellicht toch een beetje verwend door het goede eten in Berlijn?
De Witte de With is onveranderd leuk en gezellig. Ik heb een serie mooie en speciale herinneringen aan mijn tijd in Rotterdam en deze straat hoort daar zeker bij!
Spontaan besluiten we na het eten om de watertaxi naar Hotel New York te pakken voor een drankje. Wellicht cliché maar ik kan zo genieten van zulke typische Rotterdam-momenten! Zeker na een broeiend hete zomerdag gaat er niets boven het frisse water en de wind door je haren op de Maas!
Proost! Het kost een rib uit je lijf, maar dan heb je wel wat; het is heerlijk ontspannen bij Hotel New York!
Oh Rotterdam… Als Berlijn niet zo fijn was geweest, had ik hier denk ik nog altijd gewoond.
Goed. Maar daar kwamen we niet voor! Wel voor Rammstein, waar we al vroeg in de rij staan. Veldkaarten betekent ‘vroeg erbij zijn’, zodat je een topplekje kunt regelen voor jezelf. Helaas is het écht bizar heet. Linda en ik beschermen onze hoofden met een t-shirt en proberen met water een beetje bij te blijven. Gelukkig kan het de sfeer niet bederven!
Na uren wachten in de schaduw, gaan we ruim op tijd op het veld staan en zoeken we een plekje uit voor het podium. Vanwege de hitte gaan we toch niet té dichtbij staan, maar precies daar waar we een geweldig uitzicht hebben over het podium.
En al spelen ze exact dezelfde show, het maakt geen zak uit. Ik geniet weer met volle teugen! Wel valt het me op dat er óngelooflijk veel mensen staan te filmen. Een gast voor me filmt vrijwel het héle concert en blokkeert daarmee mijn uitzicht en dat van de mensen direct achter mij. Bizar dat je dan zoveel geld betaalt voor een concertkaartje om vervolgens de hele tijd te staan filmen…
Nun ja. Da’s wars! Bijzonder om de bombarie van Rammstein in de Kuip te zien. Voor mij heeft de Kuip nu twéé hele speciale herinneringen; ik heb Feyenoord hier zien winnen van Ajax (2012) en nu Rammstein. Beide geweldig, beide om nooit te vergeten. Wahnsinn!
Wat een avond. Om nooit te vergeten!
De volgende dag doen we rustig aan, maar gaat het wel langzaam maar zeker naar huis. Terwijl we naar het station wandelen, maak ik nog een paar plaatjes van het station dat ik van 2009 tot 2013 gebouwd zag worden.
Omdat ik Rotterdam verliet voor het definitief af was, heb ik het nieuwe stationsplein dus nog nooit gezien. En ik ben diep onder de indruk! Wat is het mooi geworden. Zeker op zo’n zonnige zomerdag, wauw! 
Thuis op de laatste dag van juni. De terugreis was WARM, heel erg warm. Thuis zet ik snel een ijskoude fles uit vodka uit de vriezer voor de ventilator, voor de nodige verkoeling. Een handig trucje dat de temperatuur snel omlaag krijgt, mocht je net als ik pertinent weigeren om een airconditioner aan te schaffen ;-)
Wat een maand was het! Warm, zomers als nooit te voren lijkt het wel! Het doet me een beetje denken aan een prachtige quote uit de film Goodbye Lenin: “Es war Sommer und Berlin war die schönste Stadt auf Erden”. Ik kijk er nu al naar uit om de nieuwe editie van volgende maand t maken. Zie ik je dan? Bedankt voor het lezen!
Liefs, Emma
