Berlijn in Plaatjes #25 – Februari 2019

Jaaaa, ik weet het. Ik loop alweer achter met de Berlijn-in-Plaatjes artikelen! Maar in plaats van de artikelen gewoon over te slaan, plaats ik ze alsnog. Want sommige tips verjaren nooit en ik vind het gewoon leuk om jullie nog wat nieuws te laten zien! Februari is niet altijd de leukste maand van het jaar. De Berlijnse grijze winter is op z’n hoogtepunt en ik heb zin in lente! Geen reden om binnen te blijven zitten echter, want ik ben er in februari meerdere keren op uit geweest om lekker te fotograferen. Ook heb ik een mooie tentoonstelling bezocht en natuurlijk heerlijk gegeten. Kijk je met me mee terug op februari 2019?

Grijs, grauw, nat en koud. Berlijn is in februari geen bijzonder leuke of mooie maand. Het regent veel en om de havenklap hebben we natte sneeuw. Toch wil het niet écht winter worden, de flinke ijskou die ik uit de eerste paar winters ken, blijft uit. Eigenlijk zitten we de hele maand lang te wachten tot de winter eens écht komt (spoiler: hij kwam niet), zodat we met een waterig zonnetje en blauwe luchten door de sneeuw kunnen rollen. Nou ja, in de tussentijd dan toch het nuttige met het aangename verenigen en een wandeling maken, door Kreuzberg.

Dat is dan wel weer het voordeel van grijs weer en regen; plassen en mooie luchten. Op de achtergrond de mooie St. Thomas Kirche, de tweede grootste kerk van Berlijn.

De Engelbecken zijn half bevroren. Terwijl we staan te kijken, wil een zwaan landen op het smeltwater dat op het dunne ijs ligt, maar het ijs is toch te stevig. Het beest glijdt de hele vijver over, tot ie met z’n dikke verenpak tegen de kant aan ploft. Wat een komisch gezicht!

Op de Oranienplatz wordt al een paar jaar weer vreedzaam ge-jeudeboul’ed. Toen ik in 2013 net in Berlijn kwam wonen, stond het altijd vol met protesterende mensen, later met asielzoekers die geen dak boven hun hoofd hadden. De politie heeft sindsdien geen demo’s meer op het plein toegelaten.

Door heel Berlijn staan deze Litfaßsaulen. Deze bijzondere, oude reclamezuilen worden vrijwel allemaal weggehaald. Zonde, want ze staan al meer dan 150 jaar in het Berlijnse straatbeeld. De beheerder van de zuilen, de Wall AG, heeft de aanbesteding voor de komende jaren verloren aan een ander bedrijf. Dat nieuwe bedrijf haalt nu bijna alle 2500 oude zuilen weg, en zet er nieuwe elektrische zuilen neer. Ik ben niet de enige die dit een onzinnige verschwendung vindt, in onze Friedrichshainer wijk wordt er flink tegen geprotesteerd. Overigens staat de oudste Litfaßzuil in de Münzstrasse, op de hoek met de Rosa Luxemburg Strasse, niet ver van Alexanderplatz. Die blijft wel staan.

Aangekomen op het eindpunt van onze wandeling, de gezellige Graefestrasse. Het is pas rond 16 uur, maar toch al erg donker. Tijd voor een kop thee om op te warmen!

We wandelen naar binnen bij Mephisto, waar ik een kop gemberthee neem en met Kees een punt chocoladetaart deel. Mmmm!

Mephisto is een leuk en gezellig café, een beetje als een huiskamer. Er zitten mensen te lezen, anderen werken en weer anderen spreken er af met vrienden. Zulke gezellige en vriendelijke kiez-café’s begin ik steeds leuker te vinden en meer en meer op te zoeken.

Mephisto Coffee & Kitchen
Graefestrasse 10, Kreuzberg

Liz Art heeft weer een nieuw rondje kunst opgehangen in Berlijn en dan met name in Kreuzberg en Mitte. Haar paste-ups vind ik altijd super tof! Ze heeft een hele serie met catwoman gemaakt, maar ook een aantal prachtige zelfportretten. Goed rondkijken in de portiekjes dus! Meer weten over Street art? Klik dan hier.

Eindelijk een zonnige dag! Ik sprak af voor koffie met een kennis van Twitter (Hoooi Tessa!) en samen wandelden we nog een stukje door de stad. Het licht was prachtig!

Een van de eerste straten die ik ooit zag in Berlijn, was deze. De Helsingforserstrasse. Hier zit het Sunflower hostel waar ik toen sliep. Een supertof hostel, dat nog steeds bestaat! Vroeger sliep ik er voor 10 euro per nacht op een slaapzaal in een stapelbed, tegenwoordig betaal je – het nog steeds acceptabele bedrag – 13,50 euro per nacht. Dikke prima! De straat zelf is echter wel compleet veranderd. Bijna tien jaar geleden waren de huizen hier nog DDR-bruin, zoals vrijwel alles toen in Friedrichshain. Inmiddels zijn de façades opgeknapt en geschilderd in felle kleurtjes.

Weer een andere wandeling! Ik besluit aan het eind van de middag, tijdens de schemering, erop uit te trekken en een rondje te wandelen. Camera mee, want je weet nooit wat je tegenkomt. En ik ben nog geen kwartier onderweg, of ik zie al dat het een prachtige namiddag is.

Dit uitzicht over de Spree verveelt me nooit. Volgens mij schrijf ik dat in zo ongeveer elke blog, maar dat moet je me maar vergeven. En waarschijnlijk ben je het vast met me eens. Toch?

Over veranderend Berlijn gesproken! Twee jaar geleden was het gebied voor/rondom de Arena nog helemaal leeg en kaal. Ongelooflijk wat er in de afgelopen jaren uit de grond is gestampt. Het zijn voornamelijk hotels en kantoren, maar rondom de Arena zijn vorig jaar ook een concerthal, bowlingcentrum, bioscoop en shopping mall geopend. De East Side Gallery loopt er nog altijd voor langs, maar lijkt toch minder indrukwekkend zo in de schaduw van de vele gebouwen.

Op de voormalig Todesstreifen voor het kantoor van een bekend Zuid-Duits automerk, wordt druk gegraven en gebouwd. Wat er precies gebeurt weet ik niet, het lijkt op voorbereidingen voor nog een gebouw aan de Spree. Ik blijf het raar vinden dat een monument als de East Side Gallery voor zulke zaken moet wijken en ik kan er maar moeilijk aan wennen.

Twilight! Dit is in Berlijn toch een van de allermooiste momenten van de dag. De zon is écht onder maar het is nog wel een beetje licht. De reflectie op de Bahnhof Jannowitzbrücke, samen met het verlichte Rathaus en Stadthaus vind ik prachtig. Deze foto maakte ik vanaf de Michaelbrücke.

Kijk nou eens! Druk druk druk zijn ze in Berlijn met het verbeteren van de fietsveiligheid. De oplossing van de Berlijnse senaat? Meteen héle brede groene fietspaden aanleggen, die met paaltjes worden afgescheiden van het overige verkeer. Overdreven? Ongetwijfeld in onze Nederlandse ogen wel, maar dit is helaas echt nodig. Automobilisten negeren fietspaden consequent, wat voor kleur ze ook hebben en hoe dik of breed de streep die hem afscheid van de rest van de weg ook is. Het ziet er niet uit en is ook nog eens ontzettend duur, maar yay, EINDELIJK een beetje veiliger fietsen in de stad!

Goedemorgen! Tijd voor koffie! Bij Ben Rahim krijg je misschien wel een van de betere flat whites van Mitte. Een schattig minuscuul tentje, met vriendelijk personeel, waar aandacht en liefde in de koffie gestoken wordt. Ze hebben zich laten inspireren door de Tunesische en Arabische koffie-cultuur. Het tentje zit verstopt in de Hackesche Höfe, dus een leuke zoektocht als je eens in de buurt bent.

Ben Rahim – Speciality Coffee
Sophienstrasse 7, Mitte

Nog niet eerder gezien en waarschijnlijk vers geplakt: een paste-up van DDR-soldaat Conrad Schumann, die twee dagen na de bouw van de muur in augustus 1961, bij Bernauer Strasse over het prikkeldraad naar het vrije westen sprong. De foto van zijn vlucht werd gemaakt door Peter Leibing, en werd later een van de bekendste foto’s van de Koude Oorlog. Ogenschijnlijk heeft de foto een street artiest geinspireerd om er een paste-up van te maken.

Tijdens weer een wandeling (dit keer overdag) besluit ik om deze DDR-flats nabij Alexanderplatz eens van dichtbij te bekijken. Eerst een puddlegram met plastic.

Daarna gaat het via de voordeur naar binnen (even wachten tot iemand je binnen laat) en met de lift naar de bovenste verdieping. Beetje lef hebben, niet twijfelen en desnoods even vragen als er een portier is. Zo zie je de mooiste uitzichten over de stad! Je kunt meteen zien hoeveel er wordt gebouwd bij Alexanderplatz. Over een paar maanden is op de foto hieronder de Fernsehturm niet meer te zien, verdwenen achter een hele hoge flat. De komende jaren staan er zelfs meerdere wolkenkrabbers op de planning bij Alex!

Bouwkranen, overal waar je kijkt. Zelfs aan de horizon op de foto zie je nóg meer bouwkranen! Als je goed kijkt, zie je trouwens talloze bekende Berlijnse bezienswaardigheden. Helemaal links, de City West. Dan héél vaag in de verte de bolletjes van de Teufelsberg, dan de toren van de Französischer Dom op Gendarmenmarkt, de toren van het Alte Stadthaus, de Nikolaikirche en erdoorheen de nieuwe koepel van het nieuwe Berliner Schloss, dan de toren van de Parochialkirche.  Als je heel goed kijkt, zie je net rechts daarvan de Reichstagkoepel, voor je op de witte omlijsting van het Handelszentrum botst. Daarna natuurlijk de Berliner Dom en het Rotes Rathaus, daarachter Hauptbahnhof. Wat een uitzicht! Benieuwd hoe dit er over een jaar of vijf bij staat.

Hé! Kijk daar! Eindelijk, de aankondiging van de lente. Ze zijn er altijd als eerste bij, deze vrolijke krokussen.

Hier ben ik al een tijdje niet meer geweest, de gezellige Stargarderstrasse in Prenzlauer Berg. Meestal kom ik er alleen op doorreis naar een andere plek, óf om een ijsje te halen bij ijssalon Hockey Pokey. De prachtige print van El Bocho op de lichtbak van de kapsalon links, is overigens nieuw. Wat een fijn buurtje blijft dit toch!

De Schliemannstrasse in de Helmholtzkiez in Prenzlauer Berg. Precies zo’n straatje dat ik niet altijd even vaak in loop, maar áls ik het dan doe, valt het niet tegen. Prachtig!

Na een fijne wandeling, kom ik weer aan bij Schönhauser Allee en pak ik daar nog nét de zonsondergang mee. Het is behoorlijk fris, maar toch hangt er lente in de lucht!

Helaas, de M10 naar Friedrichshain staat vast in de file, dus dan maar weer met de U-bahn naar huis. Duurt ietsje langer, maar is nooit een straf.

Toch alweer een tijdje geleden dat ik hier op de Bahnhof was. Toch écht een heel erg mooi station he…  Ooit schreef ik zelfs een artikel over de Eberswalder Strasse en waarom ik er zo van hou!

Een andere wandeling dan, in Schöneberg in de namiddag, bij Nollendorfplatz U-bahnhof. Daar hangt een bijzonder gedenkteken aan de homoseksuele slachtoffers van het nationaalsocialisme. De omgeving rondom Nollendorfplatz is van oudsher heel populair bij mensen in de LGBTIQ scene en dit is dan ook een zeer terechte plaats voor dit gedenkteken. Ook in Berlijn mitte, niet ver van het Holocaustmonument, is een bijzonder gedenkteken dat herinnert aan de vele homo- en anders-seksuele mensen die door de nazi’s werden vervolgd en vermoord.

Dan is het weer tijd voor koffie! En dit keer bij The Visit Coffee & Eatery. Er zijn meerdere filialen van deze hippe koffiezaak in Berlijn, maar deze in een gezellig straatje in Schöneberg is wel een van de leukere. Hier is ruimte om rustig te zitten, het interieur is sfeervol en naast koffie drinken, kun je hier ook prima lunchen.

Ik bestel een kruidenthee, en krijg een kopje vol met allerlei verse kruiden in kokend water! Munt, rozemarijn, tijm en een spies met sinaasappel en limoenschijfjes. Ik moest een beetje grinniken om het formaat van mijn thee, maar het was wél heel lekker!

The Visit Coffee & Eatery
Goltzstrasse 39, Schöneberg

Ik kan het niet vaak genoeg zeggen, maar deze knappe, lieve én hele slimme man, is onmisbaar voor wattedoeninberlijn.nl. Dankzij Kees draait deze website als een zonnetje, kunnen jullie snel en veilig tickets boeken en betalen voor mijn rondleidingen, én helpt hij mij om alle gekke ideeën die ik heb om te zetten in de praktijk. Doen in Berlijn is iets van ons samen en ik ben zó blij met zijn hulp, kennis en kunde! Zonder hem was deze website waarschijnlijk gewoon een online dagboekje geweest en niet het vrolijk draaiende bedrijf wat het nu is. Trots!

Hé! Een zonnige én kleurrijke Warschauer Strasse, dat zie je ook niet elke dag! Ooit vond ik de Warschauer Strasse een van de meest naargeestige straten van Friedrichshain. Nu een paar jaar later is het effect van de vele moderniseringen in Berlijn duidelijk zichtbaar; onze stad lijkt kleurrijker, lichter en vriendelijker. Zo zie je maar, moderniseringen kunnen ook een goede kant hebben.

Liefde! <3 Soms staat het gewoon voor je neus.

Vanaf het eindpunt van de M10 wandel ik alweer richting Kreuzberg over de Warschauer Brücke. Het is KOUD! maar wat een fijn weer en wat is het alweer lekker licht! Ik schiet snel een paar plaatjes van de altijd veranderende skyline.

Alleen de vogels…

Zowaar, een mevrouw photobombde mijn plaatje van de Oberbaumbrücke. Normaal maak ik graag plaatjes van mensen als ze niet kijken, maar deze mevrouw wilde volgens mij gewoon graag op de foto!

Hallo Kreuzberg! Van deze bijzondere brug krijg ik zelden tot nooit genoeg. Het blijft een leuke uitdaging om de brug weer vanuit een nieuwe hoek te fotograferen, liefst met de U-bahn erop natuurlijk!

Voor mooie foto’s van de Berlijnse woonwijken kun je gebruikmaken van de bovengrondse U-bahnstations. Loop naar de uiteinden van de perrons en verbaas je over het soms prachtige uitzicht wat je daar hebt. Deze foto maakte ik vanaf U-bahnhof Schlesische Tor, aan de U1.

Ook de binnenzijde van Bahnhof Schlesische Tor is de moeite waard, het is het oudste metrostation van Berlijn en werd geopend in 1902. Het is dus bijna 120 jaar oud!

Na mijn wandeling stap ik weer in de U-bahn, die me terug naar Friedrichshain brengt. Kun je je voorstellen dat deze brug tijdens de Muur een grensovergang was, en dat midden op de drukke kruising van vandaag de dag, een grensovergangspost stond?

Af en toe even de stad verlaten en genieten van de natuur, dat kan buiten Berlijn echt heel goed. De stad is feitelijk een eiland midden in een enorme zee van natuurgebieden, met meren, heide, bossen en prachtige natuurparken. In het schattige Bad Saarow brengen we een paar dagen in de bossen door, om op de twee koddige boxers van goede vriendinnen van ons op te passen. Meet Mex en Kit!

Mex is helemaal gek van spelen en ik geniet van hun gezelschap. Ik wil zelf ontzettend graag een hond als we ooit een tuin hebben, voor nu is het nog een beetje oefenen met een oppashond. Meteen ook maar een eerste poging met m’n fotocamera gedaan, is weer heel wat anders dan een stad fotograferen!

We zijn weer thuis! Op de prachtige muur van de (inmiddels voormalige) bioscoop Intimes zijn weer toffe nieuwe plaatjes bijgeplakt. Telkens als ik weer langs deze toffe muur loop, kijk ik weer of er wat nieuws bijgekomen is.

Gespot; een schattige oldtimer uit Bulgarije! Iemand enig idee wat voor leuk autootje dit is?

Toevallig loop ik weer eens bij Liebigstrasse 34 langs, een van de laatste illegaal gekraakte panden in Berlijn. De groep mensen die hier al bijna dertig jaar het pand bezet, ligt constant overhoop met de Berliner Polizei. Ter verdediging van de bewoners; de Polizei heeft al meerdere keren geprobeerd om zonder gerechtelijk bevel de bewoners uit huis te zetten. Gekraakt of niet, zo werkt dat natuurlijk niet.

“Liebig 34 bleibt” is een van de vele pijnpunten in de woningsrechtendiscussie die Berlijn al een paar jaren in de greep houdt. De bewoners van dit pand krijgen inmiddels steun van duizenden mensen uit Berlijn. Het pand is zo een symbool geworden in de strijd tegen huurverhogingen en de verdringing van de oorspronkelijke Berlijners uit de binnenstad. Gekraakte woningen zijn natuurlijk op termijn geen goede oplossing, maar de structurele huurverhogingen in Friedrichshain en andere Berlijnse woonwijken leiden tot grote problemen. De vele protesten gaan – mede vanwege het gebrek aan daadkracht van de gemeente en Senaat – steeds verder. Een interessante ontwikkeling, die ik nauwlettend in de gaten houd.

Nog weer zo’n grappige naam op een vuilniswagen van de BSR! Dit keer Vielfraß. Het woord spreekt voor zich denk ik!

Deze prachtige afbeelding van XI-Design, ook wel “Die Daltons” genoemd, hield Berlijn behoorlijk in z’n greep. Deze street Art Crew probeerde met deze 22 meter hoge Mona Lisa een Guiness World Record te bereiken, of dat echter helemaal gelukt is, is ook nu nog onduidelijk. Maar gaaf was het wel! Het lachje was overigens niet helemaaaaal gelukt, een paar dagen nadat het werk af was, werd het werk nog met een hoogwerker wat aangepast. Knap blijft het! Mona Lisa is hier inmiddels allang weer verdwenen, op deze muur tegenover de East Side Gallery zijn nu weer andere kunstwerken te zien.

De mensen die met mijn Street Art Tour mee waren, hadden dus ontzettend veel geluk dat ze de Mona Lisa nog konden bekijken. Maar ook verder tijdens mijn wandeling kwamen we geweldige werken tegen, zoals deze van Natalia Rak in Kreuzberg. Wil je ook eens mee? Vooral doen! Hier kun je meer lezen over deze specifieke rondleiding. Dank Nico, voor de foto!

Na mijn rondleidingen is het altijd tijd om even bij te komen. Vier uur lang verhalen vertellen is geweldig leuk om te doen, maar ook intensief! Even rustig aan doen tijdens de lunch is dus een must. En wat zie ik daar? Zowaar een zonneje! Ik duik dus lekker het terras op bij boekhandel & cafe Shakespeare and Sons, voor een bagel met lox & schmear. Heerlijk!

Shakespeare & Sons – Books & Bagels
Warschauer Strasse 71, Friedrichshain

En met deze laatste foto zit de maand februari er alweer op! Dankjewel dat je met me mee terugging naar februari, toch wel een van de donkerste en koudste maanden van het jaar. Ik heb vooral heel veel gewerkt aan de voorbereiding van het hoogseizoen, dus relatief weinig buiten de deur gedaan. Geen zorgen, in de maand maart gaat dat al een stuk beter. Dankjewel voor het lezen en stay tuned voor het artikel van volgende maand! Tschüß!