Ruim een uurtje treinen buiten Berlijn, ligt Beelitz. Naast de beroemde Beelitzer Spargel en later in het jaar de Beelitzer Erdbeeren, is Beelitz vooral beroemd geworden door de Beelitz Heilstätten. Dit gebouwencomplex was gebouwd om de vele tuberculose- en longpatienten uit de vieze stad Berlijn te helpen genezen. Net als zoveel gebouwen werd het complex na de Wende aan haar lot over gelaten. Vele plannen met het complex liepen op niets uit, tot het idee kwam om een wandelpad tussen de boomtoppen te bouwen. In September 2015 ging het Baumkronenpfad Beelitz open, en je kunt nu op 23 meter hoogte door de boomtoppen en oude ruinen van de Beelitz Heilstätten lopen. Supergaaf! Begin april 2016 bracht ik een bezoek!
Tja, je kunt geluk hebben met het weer, of je hebt het niet. Zag het er aan het begin van de dag nog stralend uit, bij aankomst in Beelitz was het toch wat koud en bewolkt. Bah! Maar dat mag de pret niet drukken, we gaan hoe dan ook het Baumkronenpfad in Beelitz bezoeken. De locatie stond sinds de opening in het najaar van 2015 al op mijn verlanglijstje om te bezoeken, maar ook de Beelitz Heilstätten zelf wilde ik graag eens zien. Op slechts een uurtje treinen van Alexanderplatz, stappen we uit op Station Beelitz. Een desolaat stationnetje midden in de provincie Brandenburg. Het is duidelijk dat het Boomkronenpad hier de belangrijkste attractie is, want iedereen wandelt dezelfde kant op. Na een wandeling van ongeveer tien minuten, staan we voor de eerste oude gebouwen. Ondanks de veiligheidshekken, de verzakte daken en de grauwe lucht, is nog steeds goed te zien hoe mooi de Heilstätten ooit geweest moeten zijn. De rode bakstenen, witte kozijnen en sprookjesachtige versieringen in hout en steen, laten de vergane glorie van ooit een rijk en luxe gezondheidscomplex uit begin 20e eeuw zien. Ik ben onder de indruk!
Boomkronenpad ingang
Het ‘Baumkronenpfad Beelitz‘ staat goed aangegeven en ietsje verder op het voormalige vrouwenterrein, komen we aan bij de ingang. Het Baumkronenpfad is nog maar net open en alles ziet er gloednieuw uit. Keurig aangeharkte tuintjes, pas aangeplante planten en struiken, en een braaf hekje waardoor de ingang bijna aan die van een pretpark doet denken. Een vreemde gewaarwording, want onder het boomkronenpad staat de gigantische ruïne van de oude longenkliniek voor vrouwen, die sinds 1944 leeg staat. Nadat we tickets hebben gekocht, bezoeken we eerst een uurtje het oude chirurgiegebouw, iets verderop. Daarna keren we terug naar de entree, en is het tijd om Beelitz van boven te bekijken!
De Beelitz Heilstätten
Aan het eind van de 19e eeuw was Berlijn nog een stad vol met zieke mensen. Mensen woonden in veelal slechte woningen, die vochtig en donker waren, met gebrek aan goede hygiëne. Hierdoor waren longziekten (en dan met name tuberculose) aan de orde van de dag. Omdat de eerste ontwikkelingen op het gebied van longziekten aantoonden dat mensen veel beter tegen longziekten konden vechten als ze veel rust, goed eten en een uitstekende behandeling kregen, werd besloten om een Heilstätten te bouwen. Bij het dorpje Beelitz, zo’n 60 kilometer ten zuiden van Berlijn, werd in 1898 door de gemeente Berlijn 140 hectare grond gekocht. Hierop werd een gigantisch complex met ruim 600 bedden gebouwd, dat in 1902 open ging. In de jaren daarna werd het complex uitgebreid tot ruim 1500 bedden.
Zowel tijdens de Eerste-, als de Tweede Wereldoorlog werden de Heilstätten gebruikt om gewonde militairen en oorlogsslachtoffers op te vangen en te verzorgen. Zo kwam ook Adolf Hilter in 1916 in de Heilstätten terecht, hij verbleef er uiteindelijk twee maanden. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de Heilstätten in de Sovjetsector te liggen en dus namen de Sovjets het in. Ze verbouwden vele panden en maakten er in de 40 jaren daarna het grootste militaire hospitaal buiten de Sovjet-Unie van. In 1990 kwam Erich Honecker in Beelitz terecht, die dan al zwaar ziek is en aan vervolging probeert te ontkomen. Omdat de muur gevallen is valt ook de DDR uiteen, maar de Russen laten de Beelitz Heilstätten niet graag achter; ze vertrekken uiteindelijk pas in 1994.
Daarna wordt het complex eigenlijk aan haar lot overgelaten. Verschillende investeerders proberen er nog wat van te maken, maar omdat het een monument is, zijn ze aan strenge regels gebonden. Sommige gebouwen worden in de originele staat teruggebracht, maar het gros staat sinds 2000 te verkommeren. Om de enorme hoeveelheid inbraken en vandalisme tegen te gaan, zijn er inmiddels hekken om de gebouwen heen gezet en is de bewaking opgeschroefd. Sinds de bouw van het Baumkronenpfad Beelitz, worden er ook tours door de verschillende gebouwen in het het complex aangeboden, deze worden uitgevoerd door het bedrijf Go2Know.
Beelitz van boven
Ondanks het tegenvallende weer, is het uitzicht vanaf de uitkijktoren prachtig. Tussen de naaldbomen door piepen de toppen van de verschillende paviljoens uit, zover als je kunt kijken. Omdat het nog vrij vroeg in het voorjaar is, zijn de verschillende gebouwen tussen de bomen door goed te zien. Ik geniet van de frisse lucht, de wind en het uitzicht en probeer me voor te stellen hoe mensen hier ontspanden en genoten van de mooie natuur. Ondanks het feit dat de Beelitz Heilstätten nu geen échte urbexlocatie meer is, en er een hele organisatie omheen zit, vind ik het nog steeds de moeite waard om te bezoeken. Het boomkronenpad is prachtig gemaakt en maakt op een mooie manier de verbinding tussen de geschiedenis van de Heilstätten en de prachtige natuur.
Het Boomkronenpad in cijfers
Het boomkronenpad in Beelitz is 23 meter hoog, met als hoogste punt de uitkijktoren van 36 meter hoog. Vanaf hier heb je een prachtig wijds uitzicht over de bossen rondom Beelitz en de uitgestrekte natuur van Brandenburg. Het houten pad is momenteel 320 meter lang, maar er zijn plannen om dat nog uit te breiden naar ruim 1000 meter. De opbrengst van het pad zoals het nu is, moet helpen om dat te financieren. Het is zelfs de bedoeling dat de overige Beelitz Heilstätten verder wordt uitgebreid als park, waarbij meerdere gebouwen dan ook vrij te bezoeken zijn.
Het Alpenhaus
De longkliniek voor vrouwen, was een groot gebouw waar de vrouwelijke longpatiënten verbleven. Het pand werd tussen 1905 en 1907 gebouwd en vanwege de frisse berglucht in Beelitz ook wel het Alpenhaus genoemd. Het pand bestond na de bouw uit drie verdiepingen, acht trappenhuizen en een elektrische lift. Ook was er een isoleerstation, twee operatiezalen en stond er een gigantische watertank op het dak, om de waterdruk in het gebouw te behouden. In 1944 bombardeerden de geallieerden de Beelitz Heilstätten, waarbij een nabij liggende kerk en het Alpenhaus nagenoeg verwoest werden. Sindsdien staat het gebouw als een ruïne in een verlaten hoekje van het complex. Na de Tweede Wereldoorlog kwam er penicilline op de markt en werden de longklinieken steeds minder nodig. De Russen lieten het Alpenhaus daarom volledig verkommeren. Bijzonder is daarom het bos dat op het dak van het Alpenhaus is gegroeid, iets dat je vanaf het boomkronenpad goed kunt bekijken. De ruïne van het Alpenhaus geeft een goed beeld van hoe ook het centrum van Berlijn eruit moet hebben gezien na 1945.
Baum und Zeit
Het boomkronenpad is dagelijks geopend vanaf 09.00 uur en tot 19.00 uur open. In de toren is een lift gebouwd, dus het is ook gemakkelijk te bezoeken met een rolstoel of kinderwagen. Onderaan de hoogste uitkijktoren van het Baumkronenpfad, is een paviljoen (‘Baum und Zeit’) gebouwd waar je koffie, taart en lunchgerechten kunt krijgen. En als het warm is kun je zelfs in een heuse biergarten gaan zitten voor een koud Weissbier. Ik kan wel aanraden om redelijk vroeg op de dag te gaan, zeker als het mooi weer is, wil het nog wel eens druk worden!
Handige tips voor je bezoek aan Baumkronenpfad Beelitz:
- Neem zelf wat te eten of te drinken mee, ondanks het feit dat je in het paviljoen wat versnaperingen kunt kopen, is drinken en wellicht een broodje niet onhandig om bij je te hebben
- Koop op je vertrekstation vast een treinkaartje voor de terugweg, op station Beelitz zijn geen kaartjesautomaten. Toch vergeten? Loop dan na het instappen direct naar de conducteur en koop bij hem je kaartje.
- Op 36 meter hoogte kan het nog wel eens wat frisser zijn, dus hou goed rekening met de weersomstandigheden.
- Wil je graag de oude Chirurgie of de Alpenhaus ruïne bezoeken? Dat kan met Go2Know! Bij de kassa van het Baumkronenpfad kun je hiervoor tickets kopen, deze kosten 10 euro per stuk. Klik hier voor meer informatie. Over mijn eigen bezoek aan de chirurgie verschijnt binnenkort een aparte blog.
Baumkronenpfad Beelitz – Beelitz Heilstätten
Adres: Str. nach Fichtenwalde 13, 14547 Beelitz
OV: Vanaf Alexanderplatz: RE7 naar Bad Belzig, uitstappen bij station ‘Beelitz Heilstätten’
Openingstijden:
Maart: Dagelijks van 10:00 tot 17:00
April tot en met Oktober – Dagelijks van 10:00 tot 19:00 uur
November, December en Februari: Zaterdags en zondags van 10:00 tot 16:00 uur.
Het Baumkronenpfad Beelitz is het hele jaar dagelijks geopend, behalve op 24 en 25 december, en op 1 januari.
Entree: 9.50 voor volwassenen, kinderen van 7-17 jaar: 7,50, kinderen van 6 jaar en jonger: gratis.
Website: Klik hier voor meer informatie
Helaas had ik tijdens m’n bezoek aan Beelitz geen tijd over voor het boomkroonpad. Jammer, want ziet er best leuk uit!
Het was inderdaad best leuk! Ik ga zeker nog een keer terug met mooier weer, en hopelijk dan een combinatie met fotobase in Beelitz! :-)
Sorry hoor met alle respect.
Een urbexlocatie lekker commercieel gemaakt what next Pripyat!!
Dus niet mijn smaak jammer gaan wel ergens anders proberen binnen te komen.
JP
Het boomkronenpad is geen urbexlocatie, de omliggende gebouwen van de Beelitz Heilstätten waren dat wel vroeger. Helaas zijn die gebouwen zo gesloopt door mensen die alles afbraken om maar binnen te kunnen komen, dat ze tegenwoordig helaas 24/7 moeten worden bewaakt. De geschiedenis is daarin belangrijk dan het behoud van het urbex-gevoel. Overigens zijn ook in Pripyat al georganiseerde fototours. Je zou kunnen concluderen dat Urbexing nu na 20 jaar wel op haar retour is. Succes.