Stel, je museum bestaat tien jaar. En het ligt deels ondergronds. Hoe blijf je dan vernieuwend? Nou, gewoon, door oude delen te sluiten, grondig te verbouwen en een gloednieuw gedeelte te openen. Het DDR museum heeft precies dat gedaan en heeft onlangs een gloednieuwe tentoonstelling in de stijl van een woning uit de DDR geopend. Het is een authentieke plattenbauwoning uit de WBS 70 serie, de meest gebouwde plattenbauflat. Ik mocht vlak voor de opening een kijkje nemen en kan je nu al zeggen: het is supergaaf geworden! Kijk maar mee!
Het DDR museum is een van de populairste musea van Berlijn en ontvangt dagelijks meer dan tweeduizend bezoekers. Ze bestaan alweer ruim tien jaar en doen er alles aan om tot die populaire musea te blijven behoren. Vernieuwen is daarom heel belangrijk en daar werkt het museum hard aan. De eerste vernieuwing was in 2010, toen een hele nieuwe vleugel van het museum geopend werd, die ingaat op thema’s zoals staat, het leger, staatsveiligheid en natuurlijk politiek. Zo’n twee jaar geleden werd duidelijk dat de oude woning die in het museum gebouwd was, niet echt meer voldeed. Te klein en te weinig mogelijkheden om een échte woning te laten zien. Dus werd er een plan gemaakt om een nieuwe woning in het museum te bouwen, een volledige. Het DDR-restaurant dat bij het museum hoorde werd gesloten en er werd gestart met de verbouwing. Eind augustus was het dan eindelijk zover, de woning was helemaal klaar!
Wohnungsbauserie 70
Je krijgt natuurlijk pas écht een idee van het dagelijkse leven in de DDR, als je ziet hoe de mensen toen leefden. Hoe hun woning eruit zag, waar ze sliepen, wat voor meubels en spullen ze hadden. De woning die het DDR museum nu gebouwd heeft, is een authentiek gereconstrueerde WBS70 Plattenbauflat, de meestgebouwde nieuwbouwflat uit Oost-Duitsland. Voor die tijd een modern appartement met goede faciliteiten en genoeg ruimte voor een heel gezin. Dit type woning werd gebouwd vanaf 1972 tot aan 1990, en is door heel Berlijn en in andere voormalig Oost-Duitse steden te vinden. Ruim 1.5 miljoen WBS70 woningen zijn er gebouwd, waarvan je in Berlijn de meeste kunt vinden in de wijken Marzahn en Hellersdorf.
De meeste appartementen hadden 2 of 3 kamers, sommigen 4 of 5. Gemiddeld was een woning zo’n 70 á 80 m2, wat voor een museum natuurlijk wat aan de kleine kant is. Daarom is de woning verdeeld over 270 m2, zodat er voor de vele bezoekers genoeg ruimte is om rond te kunnen kijken. De curatoren hebben hun uiterste best gedaan om de woning zo authentiek mogelijk te maken, tot aan het behang en de handdoek in de badkamer aan toe. Vrijwel alle inrichting komt uit schenkingen aan het museum van mensen die vroeger in de DDR hebben gewoond maar sommige dingen zijn gevonden op markten en in meubelhandels.
In totaal zijn het zes ruimtes die samen een grote levendige tentoonstelling vormen, waar je doorheen mag lopen. Er is een grote woonkamer, kinderkamer, slaapkamer, een keuken en een badkamer in de woning. Buiten de woning zijn een garage en afluisterkamer van de Stasi gebouwd. Net als in de rest van het museum mag je hier alle kastjes en deuren opentrekken, om extra dingen te kunnen bekijken of informatie te lezen. Die informatie heeft een gave make over gekregen en er zijn veel toffe digitale features toegevoegd. Zo is de lift naar de woning, die door een simulator gelijk is aan een hobbelige lift uit een echte Plattenbau-flat (wel eerst bij het goede nummer aanbellen!). Als je eenmaal in de lift staat, gaan de deuren dicht, beweegt de vloer en hoor je allerlei piep- en kraakgeluiden. Geen zorgen, je komt veilig aan op de zesde verdieping, waar de woning gelegen is.
In de woning zijn ook digitale ramen gebouwd, die niet alleen het bewegende leven buiten in de Plattenbau-wijk laten zien maar ook allerlei verschillende weereffecten tonen. Dus het kan zomaar regenen of ineens herfst zijn. Zeker de moeite waard om een keertje extra uit het raam te kijken. In de slaapkamer kun je jezelf in DDR-stijl aankleden met een digitale kledingkast. Kies je favoriete outfit uit en hang deze op het haakje. Als je vervolgens in de spiegel kijkt, heb jij de outfit aan! Persoonlijk vind ik de koelkast nog het leukste, die is ook volledig digitaal en geeft je allerlei informatie over de gebruikelijke etenswaren in de DDR. Super cool!
De woning
De woning zelf is prachtig om te zien en zit vol met coole verrassingen en kleine features. Zo staat er in de kamerkamer een groot stapelbed, zijn er boekjes en speelgoed te vinden en hangt er natuurlijk parafernalia van de Jungpioniere en FDJ (Freie Deutsche Jugend). Ook belangrijke thema’s in de DDR zoals muziek, sport en hobbies laten je een meer over de jeugd uit de DDR zien. Leuke highlight is de kast met het optreden van Bruce Springsteen in Oost-Berlijn in 1988.
Hoe zat het met gezondheid en hygiene in de DDR? Dit en meer leer je in de badkamer van de museumswoning. In de badkamerkastjes en in het bad lees je nog veel meer over dit thema.
Hoe mooi en prettig de woning ook lijkt, als je de afluisterruimte van de Stasi bezoekt zie je al snel dat dit slechts schijn is. Via de telefoon kun je meeluisteren met wat er in de woning wordt gezegd en in de archiefkast leer je meer over de werkzaamheden van de Stasi. Highlight is ook de map met echte Stasidossiers, waarin je kunt lezen wat de Stasi allemaal observeerde en in hun dossiers stopte. Natuurlijk geeft het niet zoveel informatie als het Stasimuseum of de Stasigevangenis, maar interessant is het wel!
Adres: Karl Liebknecht Strasse 1, in Mitte, aan de over van de Spree.
OV: S Hackescher Markt of S+U Alexanderplatz
Openingstijden: Maandag tot en met zondag: 10.00 – 20.00 uur, op zaterdag tot 22.00 uur. De openingstijden gelden ook voor feestdagen. Alleen op 24 december sluit het museum eerder, om 16.00 uur.
➤ Wil je meer leuke dingen doen rondom het thema DDR? Bekijk dan deze pagina: Berlijn in de DDR – Musea, monumenten en meer.
Leuk! Als we weer naar Berlijn gaan dan staat dit museum zeker weer op mijn lijstje. We hebben het 3 jaar geleden bezocht en het museum heeft toen indruk gemaakt, zeker op onze kinderen.